Why Should the Devil Have All the Good Music?
- vraag: Heeft Luther dat gezegd?
- antwoord: Neen, want hij sprak geen Engels (sorry).
- antwoord: Neen. Ook in het Duits zou hij zoiets niet gezegd kunnen hebben.
- argument: Wat Luther gezegd heeft over muziek heeft een veel positievere klank en een veel breder toepassingsgebied.
Sinds de jaren 1970 wordt dit citaat (‘quote’) vaak aan Luther toegeschreven. Hij zou dan – bijv. tijdens een verhitte discussie over de vraag of kerkmuziek nu wel of niet mocht blijven – uitgeroepen hebben: “Maar waarom zou de duivel met alle goede muziek moeten gaan lopen ! Wij kunnen daar toch ook iets voor in de plaats stellen” (of zoiets, en natuurlijk in het Duits dan). Het feit dat dezelfde spreuk ook is toegeschreven aan Charles Wesley (Methodist), William Booth (Leger des heils) en zelfs Isaac Watts (Anglicaans lieddichter) en enkel bekend is ‘in het Engels’, doet je vermoeden dat het wel eens een zwerfquote kan zijn die de ‘eigen zaak’ gewicht moet verlenen door hem met het gezag van ‘x’ te voorzien (gelieve voor ‘x’ in te vullen de naam van een autoriteit in de betreffende traditie).
Facts: Why Should the Devil Have All the Good Music? is een zin uit een fantastisch lied van Larry Norman, waarmee hij zijn eigen activiteiten in de wereld van de rock ’n roll verdedigde als evangelisch christen.
Hij maakte het tot de strijdkreet van de christelijke jongelui, die ook electrische gitaren en een drumstel in de kerkdienst wilden en botsten op het kerkelijk establishment. Tegelijk werd het de slogan van de christelijke popmuziek, die zich – vanuit de USA – als een apart circuit ontplooide om het gat in de markt van de beat-generation te vullen (dit tot grote ergernis van Larry Norman, die juist géén tweedeling wilde). De zin zelf geeft daar natuurlijk wel aanleiding toe door de muziek te typeren als een arena waar God en de duivel met elkaar vechten om de lekkerstse brokken. Ik vrees dat Larry Norman zo ongewild de achterdocht tegen de popmuziek in christelijke kringen juist heeft versterkt. Muziek is volgens deze quote of van de duivel of van God? En ter beoordeling worden je dan twee criteria aangereikt: de persoon van de muzikant wordt belangrijk: “Is he a re-born christian or not? If so, okay; if not, beware!”; En de tekst zelf: Is die christelijk (of in elk geval niet anti-christelijk), dan mag het, anders moet je oppassen, want dan is de kans groot dat de duivel in het spel is. En we zijn vertrokken voor eindeloze porties gekwezel, complottheorieën en bang-makerij.
Deze simplistische tweedeling van de wereld is Luther totaal vreemd. Volgens hem is de hele wereld van God met alles erop en eraan. De duivel kan die altijd proberen te kapen – aldus Luther – en wel vooral daar waar je het niet verwacht (bijv. – nog steeds volgens Luther: in het streven van de mens om ‘gode-welgevallig’ te worden – werk-heiligheid noemde men dat vroeger). Ja, denk daar maar eens over na!
Luther zou zich dus bij deze vraagstelling omdraaien in zijn graf vanwege het simplisme en vooral omdat men God van z’n eer berooft door zoveel macht toe te schrijven aan de duivel: godslasterlijk. Luther’s visie is eenvoudiger en dieper (en dit zijn twee echte quotes van Luther):
Musica est donum Dei Optimi (muziek is een geschenk van de Allerhoogste God).
Waar mensen samen goede muziek maken, heeft de duivel geen kans !
Punt aan de lijn. Natuurlijk probeert de duivel dat geschenk te stelen, maar hij zal nooit meer worden dan een slechte imitator, verkoper van surrogaat; het zal slechte muziek zijn. Hij is immers niet meer dan de ‘aap van God’. Hij kan niet zelf ‘scheppen’. Hij is niet creatief, dat is enkel God !
Per deductie: Als je Luthers stelling omkeert: waar je slechte muziek maakt, daar heeft God het moeilijk en is de kans groot dat de duivel zich in z’n handen (nu ja, bokspoten) wrijft.
- Meer over Luther en de muziek lees je hier
- En hier vind je nog iets over de echte oorsprong van de quote ‘Why should…’