Why Should the Devil Have All the Good Music?
- vraag: Heeft Luther dat gezegd?
- antwoord: Neen, want hij sprak geen Engels (sorry, flauw).
- antwoord: Neen. Ook in het Duits zou hij zoiets niet gezegd kunnen hebben.
- argument: Wat Luther gezegd heeft over muziek heeft een veel positievere klank en een veel breder toepassingsgebied.
Sinds de jaren 1970 wordt dit citaat (‘quote’) vaak aan Luther toegeschreven. Hij zou dan – bijv. tijdens een verhitte discussie over de vraag of kerkmuziek nu wel of niet mocht blijven – uitgeroepen hebben: “Maar waarom zou de duivel met alle goede muziek moeten gaan lopen ! Wij kunnen daar toch ook iets voor in de plaats stellen” (of zoiets, en natuurlijk in het Duits dan). Het feit dat dezelfde spreuk ook is toegeschreven aan Charles Wesley (Methodist), William Booth (Leger des heils) en zelfs Isaac Watts (Anglicaans lieddichter) en enkel bekend is ‘in het Engels’, doet je vermoeden dat het wel eens een zwerfquote kan zijn die de ‘eigen zaak’ gewicht moet verlenen door hem met het gezag van ‘x’ te voorzien (gelieve voor ‘x’ in te vullen de naam van een autoriteit in de betreffende traditie).
Facts: Why Should the Devil Have All the Good Music? is een zin uit een fantastisch lied van Larry Norman, waarmee hij zijn eigen activiteiten in de wereld van de rock ’n roll verdedigde als evangelisch christen.
Hij maakte het tot de strijdkreet van de christelijke jongelui, die ook electrische gitaren en een drumstel in de kerkdienst wilden en botsten op het kerkelijk establishment. Tegelijk werd het de slogan van de christelijke popmuziek, die zich – vanuit de USA – als een apart circuit ontplooide om het gat in de markt van de beat-generation te vullen (dit tot grote ergernis van Larry Norman, die juist géén tweedeling wilde). De zin zelf geeft daar natuurlijk wel aanleiding toe door de muziek te typeren als een arena waar God en de duivel met elkaar vechten om de lekkerstse brokken. Ik vrees dat Larry Norman zo ongewild de achterdocht tegen de popmuziek in christelijke kringen juist heeft versterkt. Muziek is volgens deze quote of van de duivel of van God? En ter beoordeling worden je dan twee criteria aangereikt: de persoon van de muzikant wordt belangrijk: “Is he a re-born christian or not? If so, okay; if not, beware!”; En de tekst zelf: Is die christelijk (of in elk geval niet anti-christelijk), dan mag het, anders moet je oppassen, want dan is de kans groot dat de duivel in het spel is. En we zijn vertrokken voor eindeloze porties gekwezel, complottheorieën en bang-makerij.
Deze simplistische tweedeling van de wereld is Luther totaal vreemd. Volgens hem is de hele wereld van God met alles erop en eraan. De duivel kan die altijd proberen te kapen – aldus Luther – en wel vooral daar waar je het niet verwacht (bijv. – nog steeds volgens Luther: in het streven van de mens om ‘een gode-welgevallig’). Ja, denk daar maar eens over na! En de muziek?
Alle muziek is van God: ‘Musica est donum Dei Optimi’.
Punt aan de lijn. Natuurlijk probeert de duivel dat geschenk te stelen, maar hij zal nooit meer worden dan een slechte imitator, verkoper van surrogaat. Hij is immers niet meer dan de ‘aap van God’. Hij kan niet zelf ‘scheppen’. Hij is niet creatief. Dus niet: Oei, we moeten als christenen ook nog ons graantje meepikken en proberen te redden wat er te redden valt, maar – en dit is een echte quote:
Waar mensen samen musiceren, heeft de duivel geen kans !
P.S. Waar komt de quote Why Should the Devil Have All the Good Music? echt vandaan? Volgens Familiar Short Sayings of Great Men (1887) komt deze uitroep uit de mond van de methodistische predikant van Surrey Chapel, die in de kerkdienst er niet vies van was allerlei evangeliserende teksten te laten zingen op populaire ’tunes’ (Rule Brittania, bijv.)… Om de criticasters te mond te snoeren, antwoordde hij dan kortaf: Why Should the Devil Have All the Good Music?
Trouwens: De genoemde Larry Norman keerde zich in zijn latere – tamelijk turbulente – leven tegen drie zaken in de christelijke muzieksector: het lage niveau van de meeste teksten, de commercialisering van de productie, en de afzondering van het gewone muziekgebeuren.