Het eerste officiële Lutherse liedboekje (met voorwoord van Luther zelf).
Het verschijnt in 1524 in Erfurt: Ein Enchiridion oder Handbuchlein (Erfurt, 1524) in twee bijna gelijke edities: Het marktprincipe (“Er is zopas een nieuw veelbelovend marktsegment aangeboord, dus we moeten er snel bij zijn”) zal daarbij wel een rol gespeeld hebben.
De inhoud van dit boekje bevat een verrassend rijke oogst voor een zo korte ontstaansperiode en ook een rijke schat aan melodieën. De verhuis van cantor Johann Walter van Torgau naar Wittenberg zal hier wel voor iets tussenzitten. Het merendeel van Luthers evergreens zijn hier al te vinden.
De psalmberijmingen staan bij elkaar en worden ook apart aangekondigd (rubriek) (p. 23 vv). Aus tiefer Not heeft nu z’n eigen (phrygische) melodie gekregen.
Vervolgens verrast het grote aantal Latijnse hymnen en sequenzen (blader maar eens vanaf p. 35).
Onmiddellijk nadien verschijnt is er ook al een polyfone zetting van deze liederen (+ nog meer): Johann Walters Geistliches Gesangbüchlein, met 3-, 4- en 5-stemmige zettingen. [Hier kunt u het begin van het tenorboekje doorbladeren]. Het is duidelijk dat het project op stoom is gekomen: De muziek gaat men in de kringen rond Luther volop gebruiken om de hervonden bijbelse heilsboodschap ingang te doen vinden in de hoofden èn harten van de mensen: Al zingend de wereld doordringen van nieuwe gedachten. De doelgroep is duidelijk: de jeugd. De sterk catechetische toon van de eerste Lutherse productie versterkt dit gevoel. Op de titelpagina van het Enchiridion worden ze onderaan expliciet vermeld, de ‘jonge jeugd’: ‘Mit dysen und der gleichen Gesenge soltt man byllich die yungen yugendt aufferzihen’ : Deze en soortgelijke gezangen kun je gebruiken om de jonge jeugd op een goede manier op te voeden.
Inhoud:
1 – Dies sind die heilgen zehn Gebot – Martin Luther
2 – Nun freut euch, lieben Christen g’mein – Martin Luther
3 – Es ist das Heil uns kommen her – Paul Speratus
4 – Mitten wir im Leben sind – Martin Luther – Naar Media vita in morte sumus
5 – In Gott gelaub ich, dass er hat – Paul Speratus
6 – Hilf Gott, wie ist der Menschen Not – Paul Speratus
7 – Gott sei gelobet und gebenedeiet – Martin Luther (opmerking: ontbreekt in de uitgave van Maler)
8 – Gelobet seist du, Jesu Christ – Martin Luther
9 – Ich glaube an einen Gott (Geloofsbelijdenis)
10 – Herr Christ, der einig Gotts Sohn – Elisabeth Cruciger
11 – Jesus Christus unser Heiland, der von uns – Martin Luther – Naar Jan Hus (opmerking: deze toeschrijving staat erbij, maar is historisch niet hard te maken)
12 – Wohl dem, der in Gottes Furcht steht – Martin Luther – Naar de 127. Psalm
13 – Ach Gott, vom Himmel sieh darein – Martin Luther – Naar de 11. Psalm
14 – Wo Gott der Herr nicht bei uns hält – Justus Jonas sr. – Naar de 124. Psalm
15 – Es spricht der Unweisen Mund wohl – Martin Luther – Naar de 13. Psalm
16 – Es wollt uns Gott genädig sein – Martin Luther – Naar de 66. Psalm
17 – Aus tiefer Not schrei ich zu dir – Martin Luther – Naar de 129. Psalm De profundis
18 – Erbarm dich mein, o Herre Gott – Erhard Hegenwald – Naar de 50. Psalm Miserere
19 – Christ lag in Todesbanden – Martin Luther
20 – Jesus Christus unser Heiland, der den Tod – Martin Luther
21 – Nun komm, der Heiden Heiland – Martin Luther – Naar de hymne Veni redemptor gentium
22 – Komm, Heiliger Geist, Herre Gott – Martin Luther – Naar de antifoon voor Pinksteren Veni Sancte Spiritus, reple
23 – Christum wir sollen loben schon – Martin Luther – Naar de Hymne A solis ortus cardine
24 – Komm, Gott Schöpfer, heiliger Geist – Martin Luther – Naar de hymne voor Pinksteren Veni creator spiritus
25 – Ein neues Lied wir heben an – Martin Luther
26 – In Jesus Nam’n heben wir an – N.N.