- Europa reformata. Reformationsstädte Europas und ihre Reformatoren.
- Europa reformata. European Reformation Cities and Their Reformers
Ed. Michael Welker, Michael Beintker, Albert de Lange; Evangelische Verlagsanstalt, Leipzig. 2016. 512 blz. ISBN 9783374041305. € 30,00
Wist u dat in Venetië in 1545 bisschop Vergerio van Capodistria een onderhoud had met de doge om te spreken over de Kerkhervorming van Venetiaanse Republiek? En dat er in 1550 in diezelfde lagunestad zelfs een geheime synode plaatsvond van doopsgezinden (waarin de anti-trinitarische vleugel zich doorzette)? En dat de rijke koopman van Lyon, die wij kennen als Pietro Valdes zijn voornaam pas kreeg toen Flacius Illyricus vele eeuwen later hem als de ‘ware opvolger van Petrus’ tegen de paus van Rome naar voren schoof? En kent u de Sloveense Luther, Primus Tuber, naar wie de in 1851 gebouwde ‘evangelische kerk’ van Ljubljana is genoemd? Misschien wel, waarschijnlijk niet. Maar daarom niet getreurd: Met behulp van dit boek kunt u al die gaten in uw kerkhistorische cultuur dichtplamuren.
De uitgave presenteert 48 steden die op één of andere manier gestempeld zijn door wat in de tijd van de Reformatie is gebeurd. Dat gaat van Turku in Finland (Martin Agricola) via Riga en Orlamünde naar Wenen (Paul Speratus), Sevilla en Oxford. Alle bekende plaatsen worden ook aangedaan. In de Nederlanden uitverkoren om onder de 48 te mogen figureren: Witmarsum (Menno Simons), Leiden (Bloccius en Van Hout) en Antwerpen. De laatstgenoemde stad mag de parade openen, niet omdat ze de voornaamste was, maar omdat de ordening alfabetisch is. In dit hoofdstuk leest u een mooie samenvatting van de cruciale momenten uit de hervormingsgeschiedenis van deze stad van de hand van Dr. Guido Marnef. Jakob Proost, Willem van Oranje en Filip Marnix (heer van Sint- Aldegonde) passeren de revue. De grote Vlaming Petrus Datheen komt aan bod in Heidelberg.
Het boek is een uitgave van de Gemeinschaft der Evangelischen Kirchen Europas (GEKE). De aangesloten kerken (107) hebben allemaal een eigen verhaal te vertellen. De oproep aan haar achterban om dat te doen naar aanleiding van de Lutherdecade had een zo groot succes (men had zonder probleem 80 bijdragen kunnen redigeren), dat men een keuze heeft moeten maken. De bijdragen zijn geschreven door lokaal verankerde wetenschappers en combineren stads- en persoonsgeschiedenis. Talrijke illustraties maken het tot een soort historische reisgids, die middels de vermelding van internetpagina’s van toeristische diensten zelfs tot een reële reis zou kunnen leiden.
Dick Wursten