Luthers brief herdrukt in 1941 (Hans Werkman)

titelpagina (1941) – klik op de afbeelding voor een volledige toelichting

Quote van de site van de Koninklijke Bibliotheek

Niemand die het las, wilde bij de verschijning van dit tractaatje in 1941 gelooven dat het van Luther was! Men vermoedde een mystificatie.

Uitgeverij De Blauwe Schuit wilde tijdens de oorlog de landgenoten een hart onder de riem steken door een zorgvuldige keuze van teksten. Zo verschenen er zeven uitgaven in het Duits, waarvan drie teksten van de theoloog en reformator Maarten Luther (1483-1546).  De ‘zendbrief’ schreef Luther in 1523, nadat in Brussel twee Augustijner monniken waren verbrand: de eerste martelaren van de Hervorming.

Luther schreef dat het geloof voor Christenen in 1523 niet meer alleen een kwestie van woorden was, maar ook van daden: zij ervoeren ‘jetzt Schand und Schaden, Angst und Not, Gefängnis und Fährlichkeit’. Een parallel met de bezetting van Nederland was gauw getrokken en, schreef dominee August Henkels, later: ‘Niemand die het las, wilde bij de verschijning van dit tractaatje in 1941 gelooven dat het van Luther was! Men vermoedde een mystificatie.’